Met het – onvermijdelijke – aftreden van Job Cohen werd Radio 1 en de VARA-talkshows op televisie gevuld met een terugblik; én met de conclusie dat – in deze tijd van polarisatie – het nuance-geluid niet wordt gehoord. En iedereen praat elkaar na. Zodat die conclusie bijna waarheid lijkt te worden.
Maar is dat wel zo? Is het zo dat in de huidige politiek geen nuance mogelijk is? Klopt het dat de media alleen polariserende geluiden oppikt? En zal het politieke midden verdwijnen? Zullen dus alle politieke partijen uiteindelijk moeten kiezen vóór duidelijkheid en tegen de nuance?
Ik geloof er niets van.
Duidelijkheid of de nuance; dat is niet de keuze. Het kan namelijk allebei. Tegelijkertijd.
De nuance kan ook heel duidelijk worden gebracht; moet ook heel duidelijk worden gebracht.
Laat een ding duidelijk zijn: in de afgelopen maanden waren niet alleen de PvdA en GroenLinks genuanceerd én onduidelijk. Ook het CDA kan er wat van. En als sommige dit zien als kritiek van stuurlui aan wal, dan klopt dat natuurlijk. Doel van deze column is om het – zogenaamde – dilemma tussen duidelijkheid en de nuance te weerspreken.
De meest lastige situatie is hoe duidelijk over de nuance te communiceren bij een veranderd en voortschrijdend inzicht.
Een voorbeeld. Inmiddels weet bijna iedereen in Nederland dat de pensioenleeftijd omhoog moet. Voor een kleine groep is dat al tien jaar of langer bekend. Voor andere is het inzicht zo’n vijf jaar geleden gekomen en weer anderen hebben dat recenter ingezien. Maar zo is er ook nog steeds een groep die denkt dat AOW vanaf 65 jaar is op te brengen door werkend Nederland.
Datzelfde proces hebben politieke partijen ook doorgemaakt. De kunst van elke politieke partij is om tijdens dit voortschrijdend inzicht duidelijk te blijven. En dat is een hele kunst.
Dat betekent balancerend op het dunne koord van ‘Ja, handen af van de AOW’ via ‘Op de lange termijn kunnen de 65 jaar niet betalen’ naar ‘Ja, de AOW-leeftijd moet omhoog. Wel geleidelijk en vroeg aangekondigd’. Zie je wel, die nuance kan je heel duidelijk maken.
Partijen die maar blijven roepen dat de AOW-leeftijd op 65 jaar moet blijven, hebben geen realiteitszin. Steken hun kop in het zand.
En het volgende voorbeeld dient zich al aan, namelijk de hypotheekrenteaftrek. Hoewel het overgrote deel van Nederland nu ook weet dat het huidige systeem niet lang kan en zal blijven bestaan. Nuance zit in de overgangsfase. En ook daarover kan heel duidelijk gecommuniceerd worden. Partijen met een goede inhoudelijke basis hebben het daarin makkelijker.
En ook het volgende, en het volgende, en het volgende voorbeeld komt eraan. Verhoging van eigen bijdrage in de ziektekosten, aanpak ontwikkelingssamenwerking, versoepeling ontslagrecht en forse verlaging huurtoeslagen. Etc.
Juist daarom ben ik zo blij dat het CDA heeft gekozen voor het radicale midden. Mijn vertaling daarvan is én de nuance én duidelijkheid over die nuance. Met de uitgangspunten en het rapport ‘Kiezen en Verbinden’ is die stap zo gemaakt.
Ben jij het met me eens? Of vind je het weer slap gedraai van een middenpartij?
Laat me weten wat je van mijn column vindt!
Bert Sonneveld
bert.sonneveld@hetnet.nl
Reacties
Een reactie posten