Idealen blijven gelijk - tandje erbij

Mijn idealen blijven gelijk; ook als minder mensen het met me eens zijn. En dat moet ook de koers van het CDA blijven: politiek vanuit de uitgangspunten en dicht bij de inhoud blijven. Het weer groot worden van het CDA is - wat mij betreft - geen doel op zich. Het helpt wel om de inrichting van de samenleving dichter bij onze - en mijn - idealen te brengen.

De provinciale Statenverkiezingen van 15 maart 2023 zijn gewonnen door de BBB. In alle provincies is deze politieke partij de grootste geworden. Let wel: de grootste, zij hebben niet de meerderheid gekregen (belangrijk verschil). In de Eerste Kamer komt BBB uit op 16 van de 75 zetels (21%). Het CDA is zo ongeveer gehalveerd: van 9 naar 5 zetels. Alweer.

Wat moet het CDA nu doen? Dit zijn drie mogelijkheden:

1. Opschuiven naar meer BBB-achtige standpunten
2. De politieke top vervangen
3. Versterken van de inhoud
   

 Laten we deze drie richtingen verkennen.

BBB-light

De geluiden die ik hoor en lees zijn dat we - bij het CDA - ook moeten strijden tegen de bureaucratie uit Den Haag en de regelgeving uit Brussel. Dat we in Brussel moet pleiten voor het schrappen van Natura 2000 gebieden. Of dat we tegen alle stikstokmaatregelen moeten zijn; en niet moeten meewerken met verplichte uitkoop van boeren. Of dat we afschotbeleid voor wolven maken. En dat we maatschappelijke vraagstukken moeten beantwoorden via (correctieve) referenda en volkspeilingen. En dat we het kwartje van Kok terug willen en de 1.000 euro van Rutte snel willen krijgen.

Deze stelligheden komen allemaal uit de standpunten of het verkiezingsprogramma van de BBB. Het is vooral het benoemen van problemen zonder dat er oplossingen worden geboden. Het is vooral het beschermen van het hier en nu, zonder te kijken naar de lange termijn of wereld om ons heen.

Dit wordt geen succes. Van anderen nadoen is nog nooit een politieke partij beter geworden. Een lightversie zal het nooit winnen van het origineel. Dat hebben we de laatste jaren ook gezien toen het CDA zich profileerde als VVD-light; daarmee werd het CDA steeds kleiner en groeide de VVD.

Exit Hoekstra?

Nog niet alle stemmen waren geteld of het CDJA sprak al hun twijfels uit over het leiderschap van Wopke Hoekstra: "Het komt niet over, zoals hij het brengt". Ook een bericht dat een functiewissel van Hoekstra met de huidige fractievoorzitter Pieter Heerma de redding moest brengen. Of een ander bericht over Pieter Heerma dat van hem alleen holle frasen te horen zijn.

Hoekstra is een fantastische minister. Zowel op Financiën als nu op Buitenlandse Zaken. Hij werkt hard en maakt voortgang op vele dossiers. Maar minister zijn is iets anders dan partijleider. De reactie van Hoekstra in de Telegraaf dat er koeswijziging moet komen op grote dossiers, is logisch als minister, maar niet als partijleider. Als minister moet de regering zorgen - naast een meerderheid in de Tweede Kamer - voor een meerderheid voor wetten in de Eerste Kamer. En voor die meerderheid moet - na woensdag - een andere koers worden gevaren. Maar als partijleider moet Hoekstra helemaal niets veranderen aan de CDA-koers met de 4 uitgangspunten; wellicht het inhoudelijke sterke geluid vanuit de fractie aanmoedigen.

Ook geen succes om Hoekstra te wijzigen. Hij kent de dossiers, is goed in het debat en heeft alles in zich om de partij te laten groeien.

Idealen vertalen naar politiek handelen

Vanuit de fractie zijn er de afgelopen twee jaar geleden fractievisies verschenen. Zoals over landbouw van Derk Boswijk en over klimaat van Henri Bontebal. De nieuwe koers is om de 4 uitgangspunten van het CDA te vertalen in duidelijke taal en voorstellen om crisissen op te lossen of - nog beter - te voorkomen. Gewoon zoals christendemocratie is bedoeld; niet de overheid verplicht via regels, we laten het niet over aan de grillen van de markt, maar de samenleving zoekt gezamenlijk naar oplossingen.

Gespreide verantwoordelijkheid, publieke gerechtigheid, solidariteit en rentmeesterschap. Dat zijn onze basisbegrippen, met onder andere deze mooie zin: we hebben de natuur én de cultuur geërfd van onze (voor)ouders en te leen van de generaties die na ons komen.

De slogan van deze verkiezingen #minderikmeerwij past bij de christendemocratie. Minder egoïsme en meer samen leven. Wil je alleen wat goed is voor jezelf, op korte termijn? Of wil je wat het beste is voor ons allemaal op lange termijn?

Mijn conclusie: idealen - inhoud - vertalen

Het CDA moet de koers van inhoud niet wijzigen. Maar we moeten geen bruggen tussen de extremen gaan bouwen. Want zo krijgen de polen alleen maar extra brandstof; de extremen krijgen nog meer aandacht. En het stille midden herkent zich niet in de bruggenbouwer. Zeker als hij of zij zichzelf wegcijfert. Daarom moeten compromissen worden uitgelegd vanuit je eigen denken en positie; en een compromis moet nooit worden verdedigd.

We moeten - dus - het midden versterken. Zoals filosoof Bart Brandsma die middengroep omschrijft: "al die mensen die menen dat in een discussie iedereen een deel van het gelijk te pakken heeft en niemand het geheel". De kunst voor het CDA is om een onafhankelijke positie in te nemen en van daaruit de stem van het midden te versterken.

Doe dat krachtig als volksvertegenwoordiger; Europees Parlement, Tweede Kamer, Staten, waterschap en gemeenteraad. En blijf - als wethouder, Gedeputeerde, minister of Eurocommissaris - herkenbaar christendemocraat.

... en dat leidt tot succes!

Laat Hoekstra en de fractie focussen op de inhoud en het laten horen van het eigen geluid. Zo gaat het - na drie keer geen winst te boeken - het de vierde keer wel lukken. 

 

Mijn idealen blijven gelijk; ook als minder mensen het met me eens zijn.