Doorgaan naar hoofdcontent

AI Act - een introductie

Kans of bedreiging?

De Europese AI Act is een feit. De wet moet ervoor zorgen dat er duidelijkere regels komen rond de grootste technologische ontwikkeling van dit moment: kunstmatige intelligentie (AI). Een mooi onderwerp om de komende jaren - via mijn blogs - goed te volgen. Maart jl. heeft het Europees Parlement ingestemd, de Europese Raad heeft in mei zijn goedkeuring gegeven en de wet is op 2 augustus 2024 ingegaan. De verordening gaat gefaseerd in en zal op 2 augustus 2027 geheel van kracht zijn. Een aantal AI-systemen is vanaf 2 februari 2025 al verboden. Weer andere AI-systemen moeten vanaf 2 augustus 2026 aan extra vereisten voldoen. 

Allereerst

De AI-verordening is de eerste uitgebreide AI-wet ter wereld. Het bevat regels voor het gebruik van artificiële intelligentie in de EU. Gericht op bescherming van consumenten. Eerst zijn bedrijven en overheden aan zet om te kijken of zij aanpassingen moeten doen bij de inzet van AI. Voor consumenten moet het duidelijk worden en zijn dat ze te maken hebben met een chatbot of met door AI gegenereerd materiaal. Verder moet er meer transparantie komen over hoe AI tot keuzes komt en er komt een klachtenprocedure.

Soft power van de EU

De macht van de EU zit niet in defensie en snel en daadkrachtig kunnen optreden. Ook op economisch vlak heeft de EU minder macht dan de VS en China. Maar superkrachtig is de 'soft power' van de EU: regels en wetten worden overgenomen; ook door grote niet-EU-bedrijven en niet-lidstaten. Omdat ze willen profiteren van het rijkste continent ter wereld (met 400 miljoen consumenten) en/of willen deelnemen aan de interne markt. En om dat te kunnen, houden ze zich aan onze regels; ook als dat niet echt noodzakelijk is, maar vanwege wereldwijde uniformiteit efficiënter is.

Doel van de AI Act

Doel is dat AI-systemen, die in de EU worden gebruikt veilig, transparant, traceerbaar, niet-discriminerend en milieuvriendelijk zijn. AI-systemen mogen nooit volledig geautomatiseerd zijn, maar moeten altijd onder menselijk toezicht staan om schadelijke gevolgen te kunnen voorkomen.

AI-verordening: verschillende regels horend bij 3 soorten risico's

  • Onaanvaardbaar risico. Dit zijn AI-systemen die als een gevaar voor de mens worden beschouwd. Deze zullen - met uitzonderingen - worden verboden. Het gaat hier onder meer om:
    • Cognitieve gedragsmanipulatie of misleiding van personen of specifieke kwetsbare groepen: bijvoorbeeld speelgoed dat reageert op een stem en dat bij kinderen gevaarlijk gedrag uitlokt;
    • Sociale scoring: het classificeren van mensen op basis van hun gedrag, sociaal-economische status of persoonlijke kenmerken;
    • Predictive policing om strafbare feiten bij mensen te beoordelen of te voorspellen;
    • Creëren of (via scraping) uitbreiden van databanken voor gezichtsherkenning;
    • Emotieherkenning in de werkomgeving en het onderwijs; 
    • Biometrische categorisering, waarbij mensen op basis van biometrische gegevens in bepaalde gevoelige categorieën worden ingedeeld.
    • Biometrische identificatie op afstand voor rechtshandhaving. Hier zijn wel enkele uitzonderingen van toepassing; 
  • Hoog risico. AI-systemen krijgen een beoordeling voor zij in de handel worden gebracht en worden tijdens de volledige levensduur gevolgd. Burgers krijgen het recht om klachten in te dienen bij aangewezen nationale autoriteiten. Er zijn twee categorieën:
    • AI-toepassingen in producten die onder de EU-wetgeving op het gebied van productveiligheid vallen. Voorbeelden hiervan zijn speelgoed, luchtvaartuigen, auto’s, medische hulpmiddelen en liften.
    • AI-systemen die in een EU-databank moeten worden geregistreerd. Geldt voor deze gebieden: 
      • beheer en exploitatie van kritieke infrastructuur, 
      • onderwijs en beroepsopleiding, 
      • werkgelegenheid, personeelsbeheer en toegang tot zelfstandige arbeid, 
      • toegang tot en gebruik van essentiële particuliere diensten en openbare diensten en uitkeringen, 
      • rechtshandhaving, 
      • migratie, asiel en beheer van grenscontroles, 
      • ondersteuning van rechterlijke instanties bij het uitleggen van feiten en toepassing van het recht.
  • Generatieve AI wordt niet als hoog risico geclassificeerd, maar moet wel voldoen aan transparantievereisten en het auteursrecht van de EU:
    • De toepassingen moeten de vermelding bevatten dat de inhoud is gegenereerd door AI;
    • Het model moet zodanig worden ontworpen dat er geen illegale inhoud kan worden gegenereerd;
    • Er moet een overzicht worden gegeven van auteursrechtelijk beschermde gegevens die voor het trainen van het systeem zijn gebruikt.

VS vs. EU

Met de verkiezingswinst van Trump wordt wel gezegd (Martijn Hamann als gast van Iwan Verrips en Ben van der Burg in BNR digitaal) dat er straks geen beperkingen meer zijn op AI-gebied in de VS. Alles is mogelijk. AI wordt - daar - alleen als kans gezien. Nu al hebben bijvoorbeeld Apple en Meta besloten om toepassingen die gebruikmaken van AI of hun AI-model voorlopig niet beschikbaar te stellen of uit te brengen in Europa. Met als reden "de onvoorspelbare aard van de Europese wetgeving" (lees: de ongewenste beperking - vanwege consumentenbescherming - van de Europese wetgeving). Is de EU niet te angstig voor deze nieuwe ontwikkeling?

Kans of bedreiging?

Kortom: de VS ziet AI als kans en de EU ziet AI als bedreiging. Alleen de tijd zal uitwijzen of dat echt zo is. Ik ga het voor je volgen; blijf jij mijn blogs volgen?


Reacties

Populaire posts van deze blog

Van advieslijst naar Europarlementariër

Kaapstad Nummer 12 op de CDA-advieslijst; wat betekent dat? Die vraag heb ik de afgelopen week veel gekregen. En graag beantwoord ik die vraag. Blij Allereerst ben ik blij met zo'n mooie plek op de advieslijst van het CDA voor de Europese verkiezingen. Voor mij is dat ook een waardering voor hetgeen in de afgelopen jaren heb gedaan voor het CDA en voor het gesprek over Europa. Over dat gesprek over Europa. Onder andere heb ik meegeschreven aan de notitie ‘Balanceren op de Frans Duitse as’ over kansen en uitdagingen in Europa voor Nederland. Te vinden op https://mijn.cda.nl/bibliotheek in ‘Migratie & integratie’. Maar ook de bijdrage 'Europa en de regio' in Bestuursforum CDA (mei 2019) over dat jouw regio meer met Europa te maken heeft dan lijkt. Procedure binnen het CDA Deze advieslijst -  met mij op nummer #12 - is in de CDA-verenigingsraad van 19 december 2023 vastgesteld. De komende maand zijn de gemeentelijke CDA-afdelingen aan zet; tijdens hun Algemene LedenVerga

Stem op Bert Sonneveld

CDA-partijleider Henri Bontenbal (r) en aankomend Europarlementariër  Bert Sonneveld (l) Deze donderdag, 6 juni 2024, ga jij naar de stembus. Wil jij op mij stemmen? #stemCDA #lijst3nummer12.  In deze blog maak ik duidelijk - voor jou én voor de mensen aan wie jij deze blog doorstuurt - waarom je op mij kan stemmen. Leuke campagne Ik heb enorm van deze campagne genoten. Vooral de reacties die ik ontving in de vorm van likes, het delen van mijn berichten en jouw commentaar. Maar ook WhatsApp-berichten of berichten via LinkedIn ,  Facebook en Instagram . Zoals het bericht dat ik gisteren ontving: "Dank voor je enthousiasme, mooi om te zien hoe je het CDA zo positief uitdraagt". Of het meewandelen op de Europawandelingen in het Gooi als onderdeel van #23000stappen23000stemmen. Of het retweeten door voorzitter van het landelijk CDA Jean Wiertz of politiek influencer  Bram van Gendt . Of ... en ... en ... Maar ook de debatten, het EU-kinderdebat, bedrijfsbezoeken, spreekbeurten b

Inhoud - wat ik in Brussel ga doen

Promovideo Bert Sonneveld Topweek! Dank voor jouw reactie. Het geeft me nog meer het gevoel dat samen met de mensen om mij heen we deze campagne tot een succes maken. En van zo’n week krijg ik een stoot energie; van hier tot … … Brussel.  😂 Top 4 onderwerpen Hoogste tijd om in de blog van deze week weer de inhoud in te gaan. Als kapstok gebruik ik de Eurobarometer #101.1 van voorjaar 2024 (in mijn blog van twee weken terug, ‘ Blij met de EU; en het kan beter ’, gebruikte ik nog de vorige Eurobarometer (#100)). En in het bijzonder de vraag uit deze enquete: welk onderwerp moet worden besproken in de aanloop naar de volgende Europese verkiezingen (in Nederland op 6 juni 2024).  De 4 meest genoemde onderwerpen zijn te zien in het plaatje hiernaast in deze blog. In de voorbereiding daarvan moest ik wel even achter mijn oren krabben. Ten eerste omdat ik deze vier onderwerpen niet allemaal herkende uit de gesprekken die ik voer en de vragen die ik van jou/jullie krijg. Ten tweede heb ik - i