Morele Crisis III; op naar een nieuwe moraal

Ik ben kwaad.

Het is goed mis in het onderwijs, de wetenschap, de politiek, de journalistiek, bij de banken en de woningbouwverenigingen. Het is goed mis met Nederland, in Europa en in ons liberale Angelsaksische systeem. Losgeslagen.

Deze eerste zinnen vatten mijn twee columns over de huidige morele crisis kort samen.

Hier zijn mijn columns volledig te lezen: Morele Crisis en Morele Crisis II.

Na het schrijven van deze columns zijn Amarantis, Diederik Stapel, Van Rey en Hooijmaijers, knip- en plakwerk van kranten, de bonuscultuur bij banken en Vestia opgevolgd door: ‘Laat Frans Weekers (VVD) eerst maar eens uitleg geven over zijn relatie met Van Rey en over de keuze voor een belastingkantoor in Roermond in plaats van Venlo’, ‘De Zwitserse bank UBS betaalt zware boete voor Liborfraude’, ‘Premier Rutte houdt vol dat hij geen fouten heeft gemaakt bij de aanstelling van Co Verdaas (PvdA) als staatssecretaris’, ‘ABP zegt door de Amerikaanse bank JPMorgan Chase te zijn misleid’, ‘HSBC-bank schikt voor 1,5 miljard’, ...

Bah, bah, bah.

STOP.

Wat kunnen we doen?

Veel. En het begint bij onszelf.

Vooruit met het Rijnlandse model

We moeten afscheid nemen van het Angelsaksische systeem en het Rijnlands model omarmen. Het Rijnlands model oftewel het kapitalisme met een menselijk gezicht.

We zijn klaar met zelfredzaamheid, particulier initiatief, vrijheid en een beperkte sociale zekerheid centraal. De overheid maakt zich druk over milieu, ruimtelijke ordening, onderwijs en sociale vraagstukken. En er komt een grote samenwerkingsbereidheid tussen overheid, werkgevers en werknemers.

Weg van de ik-gerichtheid, de graaicultuur en het casinokapitalisme. Juist persoonlijke verantwoordelijkheid, rentmeesterschap en solidariteit komen centraal te staan.

Naar duurzame – sustainable – bedrijven

Het draait niet om beleggerswaarde alleen. Klanten en medewerkers zijn veel belangrijker. En in die volgorde: klant – medewerker – aandeelhouder.

We moeten weg van de Excel-managers. Niet alleen ‘de cijfertjes onder elkaar’ bepalen welke kant een bedrijf op moet. Visie en verantwoord handelen bepalen de koers.

En soms moet het anders. Verantwoord zaken doen betekent dat niet de korte termijn winst telt, maar een duurzaam partnership. Als jouw klant zware tijden heeft, trek je het lot van dat bedrijf of die persoon aan en zoekt samen naar oplossingen.

Meer aanspreken op gedrag

Spreek je medemens aan op de afspraken die gemaakt zijn of over – geschreven en ongeschreven – regels. Dat betekent dat je anderen de spiegel voor te houden, maar dat je ook accepteert dat jezelf een spiegel krijgt voorgehouden.

Want waarom zou je anderen geen bruikbare tips en aanwijzingen geven waarmee zij hun optreden kunnen verbeteren? Dat wil jij toch ook?

Kortom, op naar een nieuwe moraal

Anders. Andere politieke partijen leggen de bal bij ‘de markt’ of ‘de staat’. Dat blijkt beide niet te werken. Wat wel werkt is dat we de zaken gezamenlijk doen. Dat we problemen met elkaar oplossen.

Een nieuwe moraal. En dat is niet heel ingewikkeld. Het goede gedrag van een rekeninghouder, mag ook van de bankier worden verwacht. Hetzelfde geldt voor een huurder en zijn corporatiebestuurder. Voor de leerling en de Raden van Bestuur en Toezicht. De kiezer en zijn volksvertegenwoordiger. Etc.

En alles begint bij onszelf. Bij mij. En bij jou.

Groet,

Bert Sonneveld

Politiek, Europa, HRM, Nieuwe Media en CDA.