Zoals je weet volg ik de laatste jaren de Europese politiek
zeer nauwgezet. Veel zaken houden mij daarbij bezig: van geluidswanden voor Poolse
koeien – via het 350 miljoen bijstorten of de extra Nederlandse EU-afdracht en wel of geen
etiket op het flesje olijfolie dat op jouw restauranttafeltje staat – tot het ‘gezamenlijke’
buitenlandbeleid over Mali en Syrië.
“Maar wat is volgens jou de top 3 waar politici in Europa
zich mee bezig moeten houden?”, werd mij de afgelopen week gevraagd. Spontaan popte
‘Straatsburg’ en een rem op uitbreiding van EU-landen in mij op. Maar dat
antwoord zou te populistisch zijn.
Dat er in Straatsburg wordt vergaderd, is vastgelegd in
een verdrag. Om dat te wijzigen is unanimiteit van alle EU-landen nodig; met andere
woorden Frankrijk heeft een veto. En Frankrijk geeft Straatsburg niet zomaar op.
En een streep zetten door dit verhuiscircus levert niet heel veel op ten
opzichte van de totale EU-begroting. Ik ben wel voor ‘one seat’, maar dit punt
haalt de top 3 niet.
Kroatië treedt toe per 1 juli 2013. Daarna stoppen met
het toetreden van landen tot de EU, klinkt wel sympathiek. En – vanuit ons gevoel
– moeten we in Europa eerst de basis versterken en een pas op de plaats maken.
Dus geen landen meer erbij? Of IJsland wel en Albanië niet? Dat ook niet, we
zijn geen bananencontinent. Landen die willen toetreden moeten perspectief houden.
Belangrijk zijn harde en eerlijke criteria voor toetreding en we moeten niet – zoals
bij Bulgarije en Roemenië – soepel zijn met het toetreden. Ik ben voor de basis
op orde en streng zijn bij toetreden. Maar ook dit punt staat niet in mijn top
3.
3. Euro en Banken
Woningmarktcrisis, bankencrisis, landencrisis, eurocrisis,
schuldencrisis. Dat het crisis is, weten we inmiddels wel. Gelukkig lijkt het –
heel voorzichtig – wel iets beter te gaan met de economisch zwakke broeders in
de Europese Unie. Het Europees noodfonds heeft daarbij geholpen. Dit betekent
niet dat er geen grote issues meer zullen komen. Maar de euro heeft in
vertrouwen gewonnen.
De situatie bij onze Europese banken blijft echter zeer zorgwekkend.
Kort na Lehman Brothers in 2008 moesten Amerikaanse banken aanzienlijke
verliezen nemen; in Europa gebeurde dat onvoldoende. Die verliezen zitten onze
economie heel erg in de weg. Belangrijk zijn daarom:
·
Snel realiseren van een stevige bankenunie en hogere
kapitaalbuffers voor banken.
·
Duidelijkheid dat – in deze volgorde – aandeelhouders,
obligatiehouders, spaartegoeden boven 100.000 euro en dan pas belastingbetalers
meebetalen aan banken die over het randje dreigen te vallen.
·
Herstel van vrij verkeer van kapitaal. Het
resultaat van het wantrouwen van banken onderling betekent dat er te weinig –
of te duur – geld wordt uitgeleend aan bedrijven en mensen die een huis willen
kopen.
2. Democratie
De afstand die wordt ervaren tussen de Europese Unie en
haar burgers is te groot; veel te groot. Dat heeft vele oorzaken. En is lastig
op te lossen. Een eerste stap kunnen we zetten met het invoeren van één
lijsttrekker en één verkiezingsprogramma bij de verkiezing van
Europarlementariërs. Vier maanden geleden schreef ik hierover de column ‘Europese Parlementsverkiezingen’.
Het is een begin.
1. Werkloosheid
Het kan zijn dat je huis onder water staat. Maar als je
nog steeds hetzelfde inkomen en woonlasten hebt als een paar jaar geleden, merk
je daar niet heel veel van. Het probleem wordt enorm als je je baan verliest.
De (koop)woninglasten zijn dan niet meer – of bijna niet meer – op te brengen. En
dat naast een knauw voor je zelfvertrouwen en eigenwaarde en minder sociale contacten,
betekent vaak dat mensen zich minder gelukkig voelen.
De werkloosheid is in Nederland hoog en stijgt sterk. De
meerderheid van de jongeren in Zuid-Europa heeft geen baan. Dit zijn
individuele drama’s; stuk voor stuk. Bijna 30 miljoen mensen in Europa zijn
werkloos. 30.000.000. D-e-r-t-i-g-m-i-l-j-o-e-n.
We moeten oppassen dat we geen verloren generatie krijgen
in Europa. Met alle gevolgen van dien.
Dus wat moet prioriteit nummer 1 krijgen in Europa? De
werkloosheid terugbrengen naar een acceptabel en laag niveau, waardoor er geen
verloren generatie ontstaat in Europa. En dat moeten we snel doen.
Tot slot
We horen vaak dat economen en politici als groepen
tegenover elkaar staan. De ene groep vindt dit en de andere groep doet dat. Maar wat
we nodig hebben zijn economen die politieke verantwoordelijkheid gaan dragen.
Met hartelijke groet,
Bert Sonneveld
Econoom en CDA-lid
Reacties
Een reactie posten